Nợ công Mỹ vừa chính thức vượt mốc 37 nghìn tỷ USD trong quý 2 năm 2025. Mức này vượt xa tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ước tính khoảng 30,3 nghìn tỷ USD, tương đương 119,4% GDP. Điều đó có nghĩa: nước Mỹ đang nợ nhiều hơn cả giá trị toàn bộ nền kinh tế.

Ba giai đoạn khiến nợ công Mỹ bùng nổ

Trong hơn 40 năm qua, nợ công Mỹ tăng vọt qua 3 giai đoạn rõ rệt:

1. Thập niên 1980–1990: Chi tiêu quốc phòng và giảm thuế khiến thâm hụt tăng nhanh.

2. Giai đoạn 2008–2009: Khủng hoảng tài chính toàn cầu buộc chính phủ tung ra các gói cứu trợ lớn.

3. Đại dịch COVID-19 (2020): Nợ công đạt đỉnh 132,8% GDP trong quý 2/2020, do chi tiêu hỗ trợ y tế và kinh tế.

Ai đang nắm giữ nợ công Mỹ?

Tính đến tháng 3/2025, tổng số nợ được phân bổ như sau:

• Nhà đầu tư tư nhân: Nắm giữ khoảng 24,4 nghìn tỷ USD, chiếm gần 2/3 tổng nợ.

• Các quỹ liên bang và hưu trí: Gồm Quỹ An sinh xã hội, Medicare và hưu trí quân đội, nắm khoảng 7,3 nghìn tỷ USD.

• Cục Dự trữ Liên bang (Fed): Sở hữu 4,6 nghìn tỷ USD.

• Nhà đầu tư nước ngoài: Nắm giữ 8,5 nghìn tỷ USD, tương đương 23,5% tổng nợ. Trong đó:

  • Nhật Bản: Đứng đầu với hơn 1,1 nghìn tỷ USD

  • Tiếp theo là Anh và Trung Quốc

Chi phí lãi vay tăng mạnh: Gánh nặng ngân sách

Trong năm tài chính 2024, chi phí lãi vay nợ công Mỹ đạt gần 880 tỷ USD, chiếm 13% chi tiêu liên bang – mức cao nhất trong vòng 25 năm. Con số này đã vượt ngân sách dành cho quốc phòng và Medicare.

Vì sao tăng mạnh?

• Từ năm 2022, Fed tăng mạnh lãi suất để kiểm soát lạm phát.

• Lãi suất trung bình trên nợ liên bang đã tăng từ 1,56% lên 3,35% vào tháng 7/2025.

• Đây là mức cao nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2007–2009.

Trump vs Fed: Căng thẳng chính trị làm rung chuyển thị trường

Tổng thống Trump liên tục công kích Chủ tịch Fed – ông Jerome Powell – vì giữ lãi suất cao. Ông đe dọa kiện Fed liên quan đến chi phí trụ sở mới và yêu cầu giảm lãi suất nhanh chóng.

Các chuyên gia cảnh báo rằng:

• Sự can thiệp chính trị có thể làm mất tính độc lập của Fed.

• Điều này sẽ gây bất ổn thị trường tài chính và làm suy yếu đồng USD.

Giá vàng được dự báo tăng mạnh trong năm 2025–2026

Trong bối cảnh bất ổn, vàng trở lại như một kênh trú ẩn an toàn. Theo dự báo từ ngân hàng ING:

• Q3/2025: Giá vàng trung bình khoảng 3.400 USD/ounce

• Q4/2025: Tăng nhẹ lên 3.450 USD/ounce

• Đầu 2026: Có thể vượt 3.500 USD/ounce

Nguyên nhân?

• Fed có thể cắt giảm lãi suất mạnh để ứng phó suy thoái.

• Vàng trở nên hấp dẫn hơn khi chi phí cơ hội (trái phiếu/lãi tiền gửi) giảm.

• Ngân hàng trung ương các nước đẩy mạnh mua vàng, giảm phụ thuộc vào USD.

• Căng thẳng địa chính trị và rủi ro toàn cầu tiếp tục leo thang.

Kết luận: Nợ công Mỹ là rủi ro – vàng là cơ hội

Tỷ lệ nợ công Mỹ vượt ngưỡng an toàn cho thấy rủi ro tài khóa đang trở nên nghiêm trọng. Áp lực lãi suất, căng thẳng chính trị và rủi ro toàn cầu là những yếu tố thúc đẩy dòng tiền tìm đến vàng và các tài sản trú ẩn.

Trong bối cảnh này, giới đầu tư nên thận trọng, đồng thời nắm bắt cơ hội khi thị trường điều chỉnh.